Veelgestelde vragen
De diameter van een as kunt u het beste meten met een schuifmaat. Standaard asmaten lopen op met 5 mm. Dus 25, 30, 35, 40, 55 mm en zo door. Er zijn ook assen in inchmaten. We hebben hier schroeven voor maar deze zijn wel zeldzamer.
Voor de diameter trekt u een denkbeeldige cirkel om het uiteinde van uw bladen van uw schroef. U meet daarna de doorsnede van de circel. Of u meet vanaf de top van een blad tot aan het hart van uw as. Dit getal doet u vervolgens maal twee. De diameter wordt weergegeven in inches(2,54 cm=1 inch)
Met de spoed bepaal je drie zaken: de topsnelheid van de boot, de laagste snelheid en het maximum toerental van de motor.
Aanpassen van de spoed van een bestaande schroef kan. Maar 1 of 2 inch erbij of terugzetten is maximaal. Let op: uw schroef dient wel in een goede staat te zijn.
Op de plek waar de schroef op de as gaat, zit een conus(afgeschuind gedeelte). Deze conus zorgt ervoor dat de schroef zich samen met de spie vastklemt. Een standaard conus heeft een verhouding van 1:10. Op elke cm neemt de dikte van de as af met 1 mm.
Van 3 naar 4 schroefbladen bij een gelijkblijvende diameter verhoogt de hoeveelheid water die wordt weggedrukt. Je vergroot de stuwdruk en daarmee de acceleratie. Het groter aantal schroefbladen laat schroefwater rustiger stromen waardoor de kans op trillingen door cavitatie afneemt. Ook omdat de schroefas minder toeren hoeft te maken om dezelfde hoeveelheid water te verplaatsen.
Meer schroefbladen worden toegepast om de stuwdruk te vergroten, niet om de snelheid te verhogen. Dat is beter voor werkschepen en rustig varende waterverplaatsers. Bij semi-waterverplaatsers zie je ze ook, met een flinke spoed, gekoppeld aan grote motorvermogens.
Wanneer u de diameter van de schroef zou vergroten verzet de schroef meer water in een enkele omwenteling. Een heel belangrijk voordeel is dat de slip vermindert naarmate de diameter toeneemt.
Maar een grotere diameter heeft ook nadelen, afgezien van het benodigde budget om je schroef te vervangen of in te ruilen. Door de grotere diameter neemt de weerstand van de schroef toe bij hogere snelheden. De boot komt sneller op snelheid terwijl de topsnelheid omlaag gaat. Het risico op cavitatie (imploderende luchtbellen) en lucht aanzuigen wordt ook groter. Wanneer de motor moeite krijgt om de schroef rond te draaien, wordt deze heter en dat kan ongezond uitpakken. Spelen met de diameter betekent al snel dat u de temperatuur van de uitlaatgassen moet gaan meten. Die mag niet boven de 400-450 graden Celsius uitkomen.
Er is een grens. Je moet tussen de romp en de schroef circa 10 % van de diameter aan vrije ruimte laten.
Een inch kleinere diameter van de schroef kun je compenseren met 1,5 tot 2 inch meer spoed om het toerental onveranderd te houden.
De spoed (in het Engels ‘pitch’ genoemd) is de belangrijkste eigenschap van een schroef waar u een keuze in kunt maken. De spoed is in feite ‘de kromming’ van de schroefbladen.
De spoed (bijv. 17) staat voor de voorwaartse afstand (aantal inch) die een schroef af zou leggen bij een complete rotatie. Een grotere spoed betekent meer kromming en dus een hogere topsnelheid. Een kleinere spoed betekent minder kromming en meer acceleratie.
Wij adviseren om niet te veel af te wijken van de spoed die standaard op uw motor is gemonteerd, dit in verband met de optimale balans tussen snelheid en acceleratie voor uw blok. Als de spoed te sterk afwijkt kan dit er bijvoorbeeld voor zorgen dat uw motorblok niet het optimale toerental kan bereiken. De voorgeschreven spoed kunt u ook terugvinden in de documentatie van uw motorblok.
Een goede scheepsschroef moet aan verschillende eisen voldoen. Het is van belang dat de schroef in balans is, de juiste grootte heeft voor uw schip en dynamisch is.
Balans, dat wil zeggen dat deze perfect ronddraait en dat die dus symmetrisch is. Een schroef kan wel tot 30 keer per seconde ronddraaien. Als de balans dan niet juist is, verliest de boot veel energie en kunnen er beschadigingen ontstaan aan de aandrijflijn.
Wat is de waterlijn van uw schip?
Bij een schip is de waterlijn het grensvlak (of de doorsnede van het schip op het grensvlak) tussen het gedeelte van de scheepsromp onder water en dat van het gedeelte erboven.
Een monohull met een vlakke bodem, een V-bodem, een kiel of een werkboot die in zijn geheel dieper steekt brengen alle vier een ander nat oppervlak met zich mee. Het nat oppervlak bepaalt de waterweerstand. Je kunt het nat oppervlak verminderen door ‘lift’ te ontwikkelen. Lift betekent dat de romp uit het water komt.
De mooie klassieke S-spant is gemaakt om door het water gedrukt te worden. Heel comfortabel bij een beetje golfgang, en geheel ongeschikt om de romp omhoog te drukken. Dat betekent een plafond in de snelheid op grond van de lengte door het water.
Pleziervaartuigen zijn gedefinieerd als boten tussen 2,50 en 24 meter lang. Als we die maten als waterlijn beschouwen dan moet een 2,50 meter lang bootje minstens 3,8 knopen (7,5 km/uur) halen. Een schip dat 24 meter lengte door het water drukt haalt in theorie bijna 12 knopen (22 km/uur). (Zie calculatie module ) Om ‘op het water’ in plaats van ‘door het water’ te varen moet je sneller gaan dan de rompsnelheid. De 2,5 meter korte rubberboot met een stijve V-bodem voorzien van een 6 PK buitenboordmotor doet dat in seconden. Het superjacht van 24 meter krijgt dat alleen voor elkaar met een uitzonderlijk motorvermogen.
De rompsnelheid berekening is een benadering, dus geen exacte wetenschap, maar vormt wel een handige vuistregel. Het rekensommetje is relatief simpel: vermenigvuldig de wortel van de waterlijn(in meters) van het schip met 4,54. Een boot van 9 meter heeft dus een rompsnelheid van (√9=) 3 x 4,54 = 13,63 km/u. Met onze rekentool hoeft u dit niet uit te rekenen. Wij doen dat voor u.